Pasif Agresif Ne Demek?
Pasif Agresif tutumlar, bireyin öfkesini sağlıklı iletişim kanallarını kullanamadığı bir durumdur. Pasif Agresif kişiler var olan durumlarla yüzleşmekten kaçınırlar. Düşünce ve duyguların dışarı vurumunu yapmakta zorlanırlar. Bu kişilerin dile getirdikleri ve davranışları arasında büyük farklılıklar görülür. Sağlıklı iletişim yollarını kullanamayan kişiler, kendilerini ifade etme yolları dolaylı ve hiddetli davranışlara yönelir. Pasif agresif kişiler sıklıkla kararsız ve esnek olmayan bir kişilik yapısına sahiptir.
Pasif Agresif Davranışlar Nelerdir ve Nasıl Anlaşılır?
- Uzaklaşma, küsme, sessiz kalma, unutma, geciktirme, geçiştirme, eleştirme, suçlama gibi iletişimi ve davranışları doğrudan ortaya koymama şeklinde görülür.
- Cümlelerinde altta yatan bir iğneleme barınmaktadır.
- Uyumlu ve sakin görünmelerine rağmen cümlelerinde ikincil anlamlar barınır.
- Kendilerini ifade ederken net ve kesin konuşamazlar. “Hayır” kelimesi yerine bu kelimeyi temsil edecek farklı birçok davranış sergilerler.
- Cevap vermekten kaçınırlar. Geçiştirir ve ertelerler.
- En önemli gösterge olarak sağlıklı bir iletişimi sürdürmekte zorlanırlar. Şefkatli, mesafeli ve empatik ifadeler kullanamazlar.
- Nedeni açıklanamayan şekilde kinli, öfkeli ve soğuk durabilirler.
- Küçümseme, alay etme, eleştirel yaklaşma.
- Öfkeli gözüktüklerini reddedebilirler. Kaçınmalarına, kendilerini ifade etmemelerine ve uzak kalmalarına kılıf bulurlar.
Agresyon Nedir?
Agresyon ise pasif agresif davranışlardan farklı olarak tehditkâr davranışları içerir. Pasif tutumlardan farklı olarak doğrudan saldırganlık içeren eylemlerdir. Öfkenin dışa vurumu ve bireyin kendisini, ihtiyaçlarını ifade etmesinin sağlıksız olarak dışa vurumudur. Fiziksel veya sözel saldırganlık olarak ortaya çıkabilir.
Agresyon Örneği: Trafikte giderken yol vermek yerine küfretmek.
Pasif Agresyon Örneği: Trafikte giderken yol vermek istenmeyen sürücüye arabasıyla takip mesafesini sıfıra yakın hale getirmek.
Pasif Agresyon Örneği: Trafikte giderken yayaya yol vermek istemediği halde tam yaya geçidinin üstünde hızlıca durmak ve tebessümle eliyle geç işareti yapmak.
Pasif Agresif Davranışın Nedenleri?
- Rol Model Alma (Sosyal Öğrenme)
Pasif agresif davranışlar sıklıkla ebeveynlerden modellenerek kazanılır. Kaçınma yöntemi olarak da kabul görmektedir.
- Çocuklukta Karşılanmamış Duygusal İhtiyaçlar
Bireyin inancı kabul görmeyeceği ve ihtiyaçlarının karşılanmayacağına dönük olduğu zamanlar pasif agresif davranışlar gösterebilir. Kişinin altta yatan çocukluktaki karşılanmamış ihtiyaçlarının fazlalığı bireylerin bugüne dönük abartılı yorumlar yaparak davranışlarını pasif agresif hale getirebilir.
- Reddedilme Kaygısı
Bireylerin reddedilmeye karşı toleranslarının az olması ve kırılganlıklara yer vermemeleri pasif agresif davranışlara neden olabilir. Ufak hayal kırıklıklarına çocuklukta tolerans geliştirmemiş olmak.
- Büyüklenmeci Kişiliğe Sahip Olmak
Narsistik kişilik örüntüsüne sahip olmak bireylerin incinebilirliğini kısıtlayarak iletişim kurma becerilerini zedeler arka planda devam eden ihtiyaçları ortaya koyamayan büyüklenmeci kişiler istemsizce pasif agresif davranışlara yönelebilir. Narsistik yapı nedeniyle kendi ihtiyacına yabancı yanları onları istemsizce pasif agresif tutuma yöneltir.
- Kaçınma
İncinmiş ve kırılmış yanları yüksek kişilerin duygusal regülasyon becerileri zayıftır. Bu tip duygularını düzenleme becerisinde sorun yaşayan bireyler ifade etmekten çok kaçınmacı bir baş etme yöntemi sergileyerek pasif agresif davranışlarla kendilerini ifade ederler.
Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu Nedir?
Olaylar karşısında içsel olarak yaşanılan duyguların ifade edilmesinde zorlanma ile karakterizedir. Hissedilen duygular ve talepler açıkça ifade edilemez. Rahatsızlık düzeyleri ise pasif davranışlar veya dolaylı anlatımlar üstünden ortaya çıkar.
Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
- Dolaylı İletişim Yollarını Kullanımı: Dedikodu, alaycılık, öfke, somurtkanlık gibi gözükebilir.
- Görünür de Uyumluluk: Kibar, nazik ve uysal görünmelerine karşın içsel olarak öfke ve çatışma yaşarlar.
- İletişim Problemleri: İlişkilerinde tutarsız, anlaşılması güç, belirsizlik ve güvensizlik yaratan bir tutum sergilerler.
- İhmal ve Erteleme: Sorumlulukları ertelerler ve fark edilen ihtiyaçlarına karşı çıkarak reddederler.
Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu olan kişiler; değersiz, yorgun, anlaşılmamış ve yalnız hissedebilirler.
Benliğimizin ihtiyaçlarının görünür olması ve karşılanması sadece açık bir iletişimle mümkündür.
Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu Nedenleri?
Geçmiş çocukluk çağı travmaları, düşük benlik algısı ve özgüven görülebilir. İletişim becerilerinde zayıflık, cinsiyete ve kültüre özgü normlar. Aile içi faktörler, aile içerisindeki düşünce ve duyguların ifade etme yollarının eksikliği. Aile ve toplumda çatışmanın çözümünün kabul gördüğü yöntemler. Toplumsal olarak baş etme yöntemlerinin yetersiz ve işlevsizliği ile ilişkili olabilmektedir.
Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu Tedavisi
- Psikoterapi
Bireysel terapiler ile pasif agresif davranışların gölgesinde kalan karşılanmamış ihtiyaçlar ortaya çıkarılır. Bireylerin bastırılmış ihtiyaçlarını tanımalarına olanak sağlanır. Bu ihtiyaçların karşılanmasının önünde engel oluşturmuş çocukluk anıları çalışılır. Şema Terapi, EMDR Terapisi, Bilişsel Davranışçı Terapi gibi yöntemler uygulanır.
- İletişim Becerisi Geliştirme
Sağlıklı iletişim kanalları öğretilir. Davranışların altında yatan duygusal ve bilişsel süreçler öğretilerek yeni iletişim dinamikleri geliştirilir.
- Mindfulness
Anda kalma egzersizleri ve pratikleri ile zihnin farkındalıklı kararlar alması desteklenir.
- Psikofarmakolojik Tedaviler
Psikiyatri uzmanın önerisiyle gerekli ilaç tedavileri düzenlenmesi gerekebilir.
