EMDR Nedir? EMDR Terapisi Nedir?

EMDR Terapisi, Türkçe ismiyle Göz Hareketleriyle Duyarsızlaşma ve Yeniden İşleme, travmatik veya rahatsız edici yaşam deneyimlerimizden kaynaklanan sorunların çözümünde kullanılan bir terapi ekolüdür.
EMDR Terapistleri, geçmişte yer alan ilk ve en güçlü negatif anıları bir diğer ifadeyle zihin için en büyük tehdit ve ilk tohumları hedef alarak bugüne bakışımızı değiştirir. Güçlü negatif anılar bugünü algılamamızı ve yorumlamamızı şekillendirdiğini kabul etmektedir.
Zihinde yer alan ilk anılar bir binanın temeli gibidir. Her şey onun üstüne konulur. Bu sebeple EMDR terapisi, zihindeki ilk ve en güçlü anıları hedef alır. Bir diğer ifadeyle temeli hedefleyerek bugün ki bakış açımızı ve yorumlamamızı değiştirmeyi amaçlar. Bu yaklaşımın arka planında Adaptif Bilgi İşleme (AIP) Modeli bilimsel zeminini oluşturmaktadır.
EMDR Nedir?
EMDR, Bireylerin yaşadığı travmatik veya stresli yaşam olaylarından sonra zihinlerinde kalan negatif inançları değiştirmeyi sağlar. Örnek; Bir şiddet olayı sonrası “dayanıksızım” inancı geliştiren biri. Bu olayı EMDR yöntemiyle çalıştıktan sonra “kendimi savunabilirim” – “Artık Geçti” gibi pozitif inançlara sahip olur. EMDR Terapisinin işlevi de bireylerin travmatik olay sonrasında öğrendikleri ve geliştirdikleri negatif inançları çalışır. Bu inançlar yerine sağlıklı ve pozitif inançları kazanmalarını sağlar.
EMDR Terapisi Nedir?

EMDR Terapisi (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), travmatik deneyimleri olan kişilerin ve zorlu yaşam deneyimlerinin yani anıların işlemlenmesini amaçlar. Anılar bireyin ruhsal dünyasında düşünce, duygu ve davranış sistemini şekillendirir.
Örneğin; köpeğin şiddetli bir şekilde ısırdığı bir birey. Köpekler tehlikelidir inancını kazanarak her gördüğü köpek karşısında tetiklenebilir.
EMDR terapisi bu anıların oluşturduğu işlevsiz düşünce, duygu ve davranış kalıplarının değişmesini sağlar. Terapinin temel çalışma yöntemi (sağa sola) hareket ettirilen göz hareketleri, sesli veya dokunsal çift yönlü uyarımları kullanarak işleme ve duyarsızlaştırma gerçekleştirilir. Bu uyarımlar beynin travmatik anıları işlemesinin yoludur. Uyarım metotları beynin travmatik deneyimleri işlemesini destekler. Zorlayıcı an ve anılar rahatsız edici birer uyaran olmaktan çıkar.
EMDR Nasıl Uygulanır?
EMDR, Negatif deneyimlerimiz ardından ortaya çıkan zorlantılarımızın aşılmasında etkilidir. Göz hareketleriyle veya çift yönlü (her iki ele titreşim, her iki dize dokunmak vb.) uyaranlarla beynin her iki yarımküresini kullanarak duyarsızlaştırma ve işlemleme sağlanır.
Çift yönlü uyaranın; anıları işlemleme ve duyarsızlaştırmayı sağladığı bilimsel yöntemlerle kanıtlanmıştır. Özetle; Sıklıkla göz hareketi veya çift yönlü uyaran etkisiyle anıların; negatif düşünceler, duygular, beden duyumları ve diğer anıları getirmesiyle işlemleme başlar. Pozitif düşünce, duygu, beden duyumları veya anlar gelene kadar çift yönlü uyaran verilmeye devam edilir. Anı yeterince zihin tarafından işlemlendiği görüldüğünde pozitif inanç yerleştirilerek çalışma tamamlanır.
EMDR Terapi Aşamaları
EMDR Terapisi bazı aşamalardan oluşur. Bu aşamalar 8 aşamalı protokol denir.

- Tanıma ve Tespit Aşaması: Terapist, danışanın geçmiş yaşam deneyimlerinin travmatik yüklerine ve bireyin yaşadığı soruna olan etkisi ölçer. Danışan ve terapist arasındaki ilişkiyi oluşturur.
- Hazırlık: Terapi süreci hakkında ve EMDR hakkında psikoeğitim verilir.
- Değerlendirme: Spesifik olarak hangi travmatik anıların bugün ki yaşam dönemindeki sorunları oluşturduğu tespit edilir. Hedef anılar seçilir.
- Duyarsızlaştırma: Göz hareketlerinin travmatik bir anıyı düşünürken gerçekleştirilmesi sonucu anılara duyarsızlaşma gerçekleşir. Göz hareketleri EMDR cihazı ile uygulanır.
- Yerleştirme: Hedef seçilmiş anının olumsuz bir rahatsız yaratmadığı görüldüğünde anının işlemlendiği anlamına gelir. Anı yeterince iyi bir hale geldiğinde pozitif düşünceler gelmiştir. Danışan EMDR seansının son aşamalarına yaklaşmıştır.
- Beden Taraması: Seçilen hedef anı çalışıldığında düşünceler ve duygular normalleşmiştir fakat beden duyumlarının da yok olmuş olması gerekir. Anıya baktığınız da düşündüğünüz de rahatsızlık vermediğinde kapanışa geçilebilir.
- Kapanış: Sürece dair geri bildirim alınır. Nasıl bir yol izleneceği. İyilik halinin artması için psikoeğitim verilir. Terapide çalışılacak diğer noktalar planlanır.
- Yeniden Değerlendirme: Terapi süreci kontrol edilir. İyilik halinin devamlılığına bakılır. Yeni problemler varsa belirlenir. Yeni anı listeleri oluşturulur. EMDR çalışmalarına devam edilir.
EMDR Terapisi Hangi Durumlarda/Hastalıklarda Uygulanabilir?
EMDR, bazı sorunlarda oldukça etkilidir. Etkili olan problemler başlıca;
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB); Travmatik olayların etkilerini atlatmak için kullanılır.
- Panik Atak: Anksiyeteye neden olan geçmiş anılar ele alınır.
- Fobi: Korkutucu nesne ve durumlara duyarsızlaşmak amaçlanır.
- Depresyon: Depresyonun temelinde yatan travmalar ve anılar ele alınır.
- OKB: OKB’nin zorlayıcı düşünceler ve kompulsiyonlara dönük EMDR yapılır.
- Bağımlılıklar (Alkol Bağımlılığı, Kumar Bağımlılığı, Uyuşturucu Bağımlılığı, Porno Bağımlılığı, Cinsel İlişki Bağımlılıkları)
- Kayıp ve Yas
- Sınav ve İş stresi
- Yeme Bozuklukları
- İstismar ve İhmal Yaşantılarında
- Cinsel Sorunlar
- Kişilik Bozuklukları ve Kişilik Örüntüleri
- Özgüven ve Öz şefkati arttırmak
- Somatizasyon ve Somatik Bozukluklar
EMDR Terapisinde, sadece travma merkezli sorunlar değil birçok çeşitli ruhsal sorun çalışılabilmektedir.
EMDR İle Panik Atak Tedavisi
Panik atak, ani bir kaygı hissiyle kendisini gösterir. Bedensel şikayetlerle kendisini gösterir. Ölüm korkusu, bedensel semptomların kaygı vermesi ve tekrar kötü olma düşünceleriyle karakterizedir. EMDR terapisinde panik atakları tetikleyen olumsuz anıları ele alarak panik atak şiddeti ve sıklığı azaltılır. EMDR terapisinde kişileri bugün de tetikleyen uyaranlar da ele alınarak günlük yaşamda kaygılanma düzeyleri azaltılır. Örnek; Kişinin ilaç içtiğinde hissettiği kaygı verici düşünceler tetikleyici çalışması ile çalışılabilir. İlaç içmek bir tetikleyici ise o olay ele alınarak bugün ilaç içmeye karşı duyarsızlaştırma çalışmaları yapılarak bireyler günlük yaşamda rahatlatılır.
EMDR ile OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) Tedavisi
OKB, takıntılı düşünce ve zorlantılı davranışlar ile karakterizedir. EMDR, OKB ile ilişkili semptomlar geçmiş yaşamda nerede kazanıldığı bulunur. Bu süreçteki anılar ve davranışları tetikleyen olaylar işlemlenir. Bireylerin sıklıkla yaşamlarında ilk kontrolü nereden öğrendiği ve kontrole nerede ihtiyaç duydukları gibi OKB semptomları ele alınır.
EMDR ile (TSSB) Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisi
Travma sonrası stres bozukluğu, travma sonrası yaşanan yoğun stres ve kaygıyla kendisini gösterir. Bu stres ve uyarılmış hali içsel bir huzursuzluk, ani irkilmeler, flashbackler, yeme içme ve uyku rutininde bozulmalarla görülebilir. EMDR terapisinde travma anında yaşanan olaylar duyarsızlaştırma ve yeniden işlemlemeyi sağlayarak olayın geçmiş nötr bir anı haline gelmesi amaçlanır. Sağlıklı bir zihin travmayı işlemler ve sağlıklı bir entegrasyona sahip olur. Bu zihinsel bağlantıdaki aksaklık EMDR terapisi ile çözümlenir. Travma daha sağlıklı bir şekilde zihne işlemlendiğinde acı verici olmaktan çıkar. Bugün ki yaşamı etkilemez.
EMDR ile Terapisi ve Fobi Tedavisi
Fobiler, belirli nesne ve durumlara karşı geliştirilen aşırı ve irrasyonel korkulardır. EMDR terapisi fobilerin altında yatan gerçek travmaları çalışır. Fobiye neden olan yaşam olayları olabilir. Örnek; çocuklukta kedinin tırmaladığı bir yetişkin tüm tüylü veya hızlı hareket eden nesnelerden korkabilir. Bu süreçte bu korkunun kazanıldığı fobik anılar çalışılır.
EMDR Terapisi ve Depresyon Tedavisi
Depresyon, bireyin geçmişte yaşadığı travmatik olaylarla ilişkili olabilir. EMDR depresyon tedavisinde zihinsel yükü azaltır. Bu durum geçmişe dair depresif düşünceler azaldığında gerçekleşir. Negatif veya olumsuz düşünce sistemi azaldığında zihin yeniden inşa olur. Bu inşa sürecinde depresiflik azalır. Örnek; geçmişteki hatalarını unutamayan biri bugüne geçmiş gözünden bakacağı için bugüne dair düşünceleri depresif ve kaygılı hissedebilir.
EMDR ile Bağımlılık Tedavisi
Bağımlılıklar çocukluk yaşantısında travmalarla ilişkili olabilmektedir. EMDR terapisi, bağımlılığa neden olan duygusal yaraları iyileştirir. Bağımlılığı tetikleyen durumlara karşı baş etme yöntemleri geliştirir ve onlara karşı yanıt oluşturma becerisini kazandırır. Sağlıksız baş etme mekanizmaları yerine sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirebilecek gücü kazandırır.
EMDR ve Çift Terapisi
EMDR terapisi uygulanarak çift terapisi yapılabilir. EMDR çiftlerle uygulanırken geçmiş travmatik yaşam olayları ele alınabilir. Sıklıkla çiftlerin ilişkilerini yıpratan, yaşadıkları çift problemleri olan anıları ele alınır. Çiftlerin bugün birbirlerine sıcak temas etmelerini engelleyen anılar işlemlenebilir. Bu yolla bugün birbirlerine sevgi bağı kurmaları arttırılabilir. Örnek; İlişkinin başlarında gerçekleşen sadakatsizlik olayına karşı travmatik anılar ele alınabilir.

EMDR Kimlere Uygulanır
EMDR terapisi, yetişkinler ve çocuklar üzerinde uygulanabilir. Geçmişte travmatik yaşam olayının varlığı emdr terapisi uygulanması için önemlidir. Travmatik anıları olmamasına karşı veya kişilerin hatırlamamalarına karşı emdr ile çalışma yöntemleri vardır. Travma, anksiyete, okb, depresyon ve stres gibi ruhsal sorunları olan bireyler için uygulanabilirdir.
EMDR Tedavisi Faydaları?
EMDR Terapisi bireyin bugüne bugün gözünden bakmasını sağlar. Başlıca faydaları şu şekildedir;
- Kısa süreli bir terapi yöntemi olduğu için hızlı ve efektif çözümler sağlar.
- Yaşanılan travmatik veya stresli olaylara nötr bakmanızı geliştirir.
- Geçmiş deneyimlerimizin bugün de yarattığı sorunları çözümler. Bugüne sadece bugün gözünden bakmamızı sağlar
- Şimdiki yaşam olaylarına sağlıklı, stabil ve objektif bir noktadan bakmayı geliştirir.
- Geçmiş yaşam olaylarının oluşturduğu travmalarla baş etmeyi sağlar.
- Geçmişteki zorlu ve baş etmesi güç olan anıların bilişsel ve psikolojik izlerini azaltır.
- İş, okul, yakın ilişkiler, arkadaşlık ve aile ilişkilerini geliştirir. Güvenli bağlar kurmamızı destekler.
- Geçmişe geçmiş olarak bakabilmeyi sağlar. Bizi şimdi ve burada ya getirir.
Başlıca faydaları bunlardır. EMDR terapisi bireylerin ruh sağlığını geliştirme ve koruma amacıyla da uygulanabilir.
EMDR Terapisi Zararları
EMDR terapisinin uzman ellerde yapılmaması zararlı etkiler görülmesine neden olabilir. Olmayan anılar ekilebilir. Duygusal olarak rahatsız edici parçalar zihinde daha fazla gün yüzüne çıkarak işlemlenmeden rahatsız edici şekillerde bırakılarak stres belirtileri yaşatabilir. Sağlık bir şekilde gerçekleşen emdr terapisi sürecinde dahi baş ağrısı, yorgunluk ve uyku sorunları geçici ve kısa dönemli olarak görülebilir. Bu durum pek sık görülmemektedir. Kalıcı bir belirti değildir. İşlemleme prosedürünün bir parçasıdır.
EMDR Kaç Seans Sürer?
EMDR Terapistleri kısa süreli bir terapi yöntemi olarak bu terapi yöntemini kullanır. Travmatik deneyimler sonrası en hızlı ve efektif çözümü sağlayan terapi yöntemlerinden biridir. Çoğu zaman 8-16 Seans arası bir uygulama süreci vardır. Kronik, kompleks ve kişilik bozuklukları içeren vakalarda süre uzamaktadır.
EMDR Terapisti Nasıl Olunur?
EMDR Terapist olmak için EMDR Terapisi eğitmenleri tarafından akredite edilmiş temel düzey sertifikasyonları sağlamak ve süpervizyonları tamamlamak gereklidir.
İstanbul’da EMDR terapisi, Uzman Klinik Psikolog Onur Cansız tarafından gerekli akreditasyonlar alınarak uluslararası koşullar çerçevesinde uygulanmaktadır.
İstanbul EMDR Tedavi Merkezi
İstanbul ‘da EMDR terapisi ve tedavisi uygulayan birçok uzman bulunmaktadır. Duygusal ve psikolojik iyileşme sürecinde profesyonel destek arayan bireylere hizmet vermekteyiz. Merkezimiz, travma, anksiyete, depresyon ve diğer psikolojik sorunlarla başa çıkabilmek için en etkili tedavi yöntemlerinden biri olan EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) terapisi üzerine odaklanmaktadır. İstanbul EMDR Tedavi Merkezi olarak, gizlilik, güven ve empati temelleri üzerinde, terapi sürecinde danışanlarımıza güçlü bir destek sunarak, ruhsal iyileşme yolunda onlara rehberlik etmekteyiz.
Sıkça Sorulan Sorular
EMDR, “Eye Movement Desensitization and Reprocessing” kısaltmasıdır. Türkçeye “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” olarak ifade edilir.
EMDR’nin yanlış uygulanması, travmanın derinleşmesine neden olabilir. Yanlış bir yaklaşım, terapötik sürecin ilerlemesine engel olabilir veya kişiye ek stres ve kaygı verebilir. Bu nedenle, EMDR’nin yalnızca eğitimli ve deneyimli terapistler tarafından uygulanması gerekmektedir.
EMDR, bazı durumlarda uygulanmamalıdır. Örneğin, psikoz gibi ağır psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireyler için bu terapi uygun değildir. Ayrıca, terapistin yeterli eğitim ve deneyime sahip olması gereklidir.
EMDR, travma ve diğer ruhsal rahatsızlıklar için etkili bir tedavi olsa da, her bireyde aynı düzeyde başarı sağlamayabilir. Ancak, çoğu durumda travma sonrası iyileşme sürecini hızlandırır ve tedavi sürecinde önemli bir ilerleme kaydedilmesini sağlar. Travma sonrası stres bozukluğu üstünde yapılan bilimsel çalışmalarda etkin bir tedavi yöntemi olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
EMDR, 6 yaş ve üzeri çocuklar için uygulanabilir. Ancak, terapi süreci çocuğun gelişim seviyesine göre uyarlanır.
EMDR’nin yan etkileri arasında baş dönmesi, anksiyete, yoğun duygusal patlamalar, uyku problemleri veya hafıza problemleri yer alabilir. Bu etkiler genellikle kısa süreli olup, tedavi sürecinin doğal bir parçası olarak kabul edilir. Uzmanınıza sorarak yan etkiler konusunda bilgilendirilebilirsiniz. EMDR terapisi sürecinde psikologlar danışanları oldukça bilgilendirerek terapi kaynaklı ikincil bir travmatik süreç gelişmesine hiçbir şekilde izin vermezler.