Depresyon; bireylerde umutsuzluk, mutsuzluk, huzursuzluk, ilgi kaybı, ruhsal ve fiziksel olarak çökkün halde olma ile kendini gösterir. Depresyon halinde olan birey geçirdiği günün çoğunluğunda çökkün bir duygudurumuna sahiptir, kişi mutsuz ve umutsuz hissetmektedir. Kişi belirgin bir ilgi kaybı yaşamaktadır neredeyse bütün etkinliklere karşı pasif konumda durmak ister, zevk almamaktadır.
Depresyona sahip olan birey kilo ve iştah sorunları yaşamaktadır, fark edilir bir biçimde kilo alma veya verme ya da her gün yeme isteğinde artış veya azalış mevcuttur. Bu kişilerde uyku sorunları da mevcut olabilmektedir, birey neredeyse her gün hiç uyumama veya çok fazla uyuma davranışı sergileyebilir. Kişi yoğun bir biçimde ölüm ve intihar düşüncelerine sahip olabilir.
Bu hastalığa sahip kişilerde belirli bir işlev kaybı dikkati çekmektedir, depresyon ciddi bir hastalıktır ruh sağlığı uzmanı tarafından tedavi edilmesi önem arz etmektedir.
Depresyon Türleri Nelerdir?
Depresyon türleri yaşanılan semptomlara ve sürelere göre değişiklik gösterebilmektedir.
Depresyon türleri şunlardır:
- Majör Depresyon
- Endojen Depresyon
- Atipik Depresyon
- Unipolar Depresyon
- Kronik Depresyon (Distimi)
- Mevsimsel Depresyon
- Maddenin/İlacın Yol Açtığı Depresyon
Unutmayın tek tip depresyon yoktur kişiler bu hastalığa farklı tepkiler vererek bu dönemin içinde bulunabilirler.
Majör Depresyon Nedir?
Majör depresyon türüne sahip olan bireyler çökkün duygudurum hali , ilgi kaybı veya zevk alamama gibi durumların birini kesin olarak yaşamaktadırlar. Majör depresyon genetik, hormonal veya fiziksel çevre koşullarından kaynaklanabilir. Kişi hayattan zevk alamaz, mutsuzdur, iştah ve uyku sorunları yaşar, rutin işleri yapacak gücü kendinde bulamaz. Bu hastalığa sahip olan bazı kişiler temel ihtiyaçlarını bile yerine getirecek enerjiyi kendilerinde bulamayabilirler.
Majör Depresyon Neden Olur?
Majör depresyon nedenleri farklılaşabilir. Bu nedenler genetik faktörler, biyolojik faktörler, çevresel stresler, travmalar, kronik hastalıklar, hormon değişikliği, alkol ve uyuşturucu kullanımında kaynaklanabilir.
Majör Depresyon Belirtileri?
Majör depresyon belirtilerini karşılamak için kişide çökkün duygudurum, ilgi kaybı veya zevk alamama gibi durumların en az bir tanesi bulunmalıdır.
- Majör depresyon belirtileri şunlardır:
- Neredeyse bir günün tamamında üzgün, boşlukta veya değersiz hissetmek.
- Neredeyse bütün etkinliklere karşı istek kaybı yaşamak.
- Bir neden olmaksızın kilo almak veya vermek.
- Neredeyse her gün aşırı uyumak veya çok az uyumak.
- Neredeyse her gün bitkin hissetmek
- Tekrarlayıcı ölüm ve intihar düşünceleri
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Majör Depresyon Geçer Mi?
Majör depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır fakat tedavi süresi ve yöntemi kişiden kişiye göre değişebilir.
Majör Depresyon Nasıl Geçer?
Majör depresyona sahip olan kişilerin kişisel özellikleri saplanılarak psikoterapi veya ilaç tedavisiyle tedavi edilebilmektedir. Bilişsel davranışçı terapi, Şema terapi, EMDR ve antidepresanlar etkilidir.
Majör Depresyon Ne Kadar Sürer?
Majör depresyon tanısı alabilmek için majör depresyon belirtilerinin en az iki hafta görülmesi gerekmektedir. Majör depresyon süresi kişiden kişiye değişebilir bu hastalık haftalar, aylar hatta yıllar boyunca bile kendini gösterebilmektedir.
Manik Depresyon Nedir Belirtileri Nelerdir?
Manik depresyon, günümüzde daha çok bipolar bozukluk olarak adlandırılan bir duygu durum bozukluğudur. Bu bozukluğu yaşayan bireylerde, mani (taşkınlık) ve depresyon (çöküntü) dönemleri belirgin bir şekilde birbirini izler. Kimi zaman kişi enerjik, coşkulu, hatta aşırı özgüvenli bir ruh halindeyken; kimi zaman tam tersine içine kapanık, umutsuz ve yorgun hissedebilir.
Mani döneminde kişi kendini çok iyi hisseder, uykusuzluk çekmez ama yine de enerjisi yüksek olur, düşünceleri hızlı akar, çok konuşur, para harcama, riskli davranışlar ya da cinsel dürtülerde artış gözlemlenebilir. Karşısındaki kişiyi dinlemekte zorlanır ve dikkat süresi azalabilir. Hatta kimi zaman gerçeklikten kopmalar yaşanabilir.
Depresyon döneminde ise tam tersi bir tablo ortaya çıkar. Kişi değersiz hissetmeye başlar, geleceğe dair umutsuzluk yaşar, iştah ve uyku düzeni bozulur, yoğun bir yorgunluk ve isteksizlik hali oluşur. Bazı durumlarda intihar düşünceleri bile gelişebilir.
Endojen Depresyon Nedir?
Bir diğer adı melankolik depresyondur. Bu depresyon türü belirgin bir neden olmaksızın ortaya çıkmaktadır. Travma, stres, kaygı gibi psikolojik faktörlerden veya çevresel durumlardan ziyade biyolojik ve genetik faktörler nedeniyle kendini göstermektedir.
Endojen Depresyon Belirtileri?
Endojen depresyonun belirtileri genel olarak majör depresyon belirtileriyle örtüşmektedir ancak endojen depresyon herhangi bir dışsal nedene bağlı olmaksızın içsel nedenlerle (biyolojik, genetik, beyin kimyasalları) ortaya çıkmaktadır.
Endojen depresyon belirtileri şunlardır:
- Çevresel uyarılara tepkisizlik
- Sürekli mutsuzluk, üzgün duygudurum hali
- Etkinliklere belirgin ilgi kaybı
- Uyku sorunları genelde az uyumak
- İştah sorunları neden olmaksızın kilo almak veya vermek
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Atipik Depresyon Nedir?
Bu depresyon türü majör depresyon türünün semptomlarını taşımaktadır ancak atipik depresyonda dış uyaranlara karşı tepki görülmektedir. Kişi olumlu olaylara olumlu tepkiler sergiler. Bu olumlu tepkiler duygudurumda geçici bir yükseliş yaşatmaktadır.
Atipik Depresyon Belirtileri?
Atipik depresyona sahip kişilerin ayırıcı özelliği olumlu olaylara olumlu tepkiler vermesi ve geçici bir ruh hali iyileşmesi yaşamalarıdır.
Atipik depresyonun belirtileri şunlardır:
- Aşırı iştah kilo alımı
- Aşırı uyuma
- Kollar veya bacaklarda uyuşma veya ağırlık hissi
- Sosyal ilişkilerde ilişki veya reddedilmeye olan aşırı hassasiyet
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Unipolar Depresyon Nedir?
Bir diğer adı tek kutuplu depresyondur. Sadece depresif dönem görülmektedir mani ve hipomani gibi enerji artışının görüldüğü dönemler bulunmamaktadır. Kişi kalıcı bir mutsuzluk, ilgisizlik ve enerji kaybı yaşamaktadır.
Unipolar Depresyon Neden Olur?
Unipolar depresyon nedenleri farklılaşabilir. Bu nedenler genetik faktörler, biyolojik faktörler, çevresel stresler, kayıp ve yas, travmalar, kronik hastalıklar, hormon değişikliği, alkol ve uyuşturucu kullanımında kaynaklanabilir.
Unipolar Depresyon Belirtileri?
Unipolar depresyon sürekli kalıcı bir mutsuzluk, ilgisizlik ve enerji kaybı ile kendini göstermektedir.
Unipolar depresyonun belirtileri şunlardır:
- Sürekli üzüntü ve mutsuzluk durumu
- Enerji kaybı ve bitkinlik
- İştah ve kilo değişiklikleri
- Uyku düzensizlikleri
- Değersizlik veya suçluluk duyguları
- İntihar ve ölüm düşünceleri
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Unipolar Depresyon Geçer Mi?
Unipolar depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır fakat tedavi süresi ve yöntemi kişiden kişiye göre değişebilir.
Kronik Depresyon (Distimi) Nedir?
Kronik depresyon(distimi) uzun süre boyunca kendini gösteren üzüntü, keder, içe kapanıklık, enerji kaybı ile kendini gösteren bir depresyon türüdür. Majör depresyondan daha hafif seyreder ancak daha uzun süreli ve kalıcı görülebilmektedir.
Kronik Depresyon Distimi Belirtileri?
Kronik depresyona (distimi) sahip kişiler belirtileri, yetişkinlerde en az iki yıl, çocuklarda ve ergenlerde en az bir yıl yaşamaktadırlar. Kişilerde çökkün duygudurum belirgindir.
Kronik depresyon (distimi) belirtileri şunlardır:
- Yeme isteğinde azalma ya da aşırı yemek yeme.
- Uykusuzluk çekme ya da aşırı uyku uyuma.
- İçsel güçte (enerji düzeyinde) azalma ya da bitkinlik.
- Benlik saygısında azalma.
- Odaklanamama ya da karar vermekte güçlük çekme.
- Umutsuzluk duyguları.
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Kronik Depresyon Geçer Mi?
Kronik depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır fakat tedavi süresi ve yöntemi kişiden kişiye göre değişebilir.
Mevsimsel Depresyon Nedir?
Mevsimsel depresyon çoğunlukla yılın belirli bir zaman diliminde ortaya çıkan kısa süreli majör depresyon semptomlarını gösteren bir depresyon türüdür. Bu durum genelde sonbahar ve kış aylarında yaşanmaktadır.
Mevsimsel Depresyon Belirtileri?
Mevsimsel depresyon belirtileri belirli bir dönem kendini göstermektedir. Bu dönem genelde kış ve sonbahar aylarında havanın soğuması ve günlerin kısalmasıyla görülür.
Mevsimsel depresyon belirtileri şunlardır:
- Enerji kaybı ve sürekli bitkin hissetme
- Dikkati sürdürmede zorlanma
- İştah artışı ve kilo alımı
- Sosyal aktivitelerden uzaklaşma
- Uyku düzeninde bozukluklar, genellikle aşırı uyuma
- Üzüntü, umutsuzluk ve karamsarlık hissi
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Ağır Depresyon Belirtileri?
Ağır depresyon belirtileri kişinin yaşam akışını bozan, temel ihtiyaçların bile karşılanmasını engelleyen bir durumdur.
- Ağır depresyon belirtileri şunlardır:
- Sürekli mutsuzluk ve umutsuzluk hali
- Temel ihtiyaçların karşılanmasına bile yetmeyecek enerji kaybı
- Belirgin bir biçimde iştah kaybı veya artımı
- Neden olmaksızın kilo alımı veya verimi
- Hiç uyuyamama veya çok fazla uyuma
- İntihar ve ölüm düşünceleri
Kendinizde veya bir başkasında bu belirtileri gözlemliyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önem arz etmektedir. Unutmayın depresyon ciddi bir hastalıktır.
Klinik Depresyon Nedir Belirtileri Nelerdir?
“Sadece moral bozukluğu değil, hayatın içinden silinmek gibidir…”
Klinik depresyon ya da tıbbi adıyla majör depresif bozukluk bazen bir sabah uyanıp hiçbir şeyin anlamı kalmamış gibi hissetmekle başlar. Bazen ise yavaş yavaş, gün be gün neşenizi, motivasyonunuzu, kendinizi kaybettiğinizi fark edersiniz. Bu durum, “kendini kötü hissetmek”ten çok daha ötedir. Kişi yalnızca üzgün değildir; derin bir boşluk, umutsuzluk ve tükenmişlik duygusuyla mücadele eder.
Günlük işler zor gelir. Eskiden keyif verdiği şeyler artık sıradan ya da anlamsız görünür. Sosyal çevreyle bağlar zayıflar; yalnızlık derinleşir. Bazı kişilerde iştahta ciddi değişimler olur: ya yemekle hiç ilgilenmezler ya da sürekli yeme ihtiyacı duyarlar. Uyku düzeni de bozulur. Kimi uyuyamaz, kimisi yataktan çıkamaz hale gelir. Değersizlik hissi, suçluluk düşünceleri, hatta ölümle ilgili düşünceler de tabloya eklenebilir.
Fiziksel belirtiler de sık görülür: sürekli baş ağrıları, mide problemleri, kas ağrıları… Sanki beden de ruhun yükünü taşımaya çalışır.
Depresyonun nedenleri tek bir kaynağa indirgenemez. Genetik yatkınlık, çocukluk travmaları, ilişki sorunları, hormonal dengesizlikler, iş ya da yaşam stresi… Her bireyde farklı bir birleşim söz konusudur. Ama şunu unutmamak gerekir: Depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Psikoterapi, gerekirse ilaç tedavisi ve bazen yaşam biçiminde yapılan küçük ama etkili değişikliklerle kişi yeniden yaşama bağlanabilir.
Bir psikolog olarak şunu çok net söyleyebilirim: Kimse depresyonun içinde yalnız değildir. Doğru destekle, en karanlık dönem bile iyileşebilir.
Kadınlarda Depresyon Belirtileri?
Depresyon kadınlar ve erkeklerde benzerlik gösterse de hormonal değişikliklerden dolayı farklılıkta gösterebilmektedir.
Kadınlarda depresyon belirtileri:
- Menstrüel döngü değişiklikleri
- Ağlama nöbetleri
- Yorgunluk ve enerji kaybı
- Uyku bozuklukları (uykusuzluk veya aşırı uyuma)
- Sürekli üzüntü ve hüzün hissi
- Umutsuzluk hissi
- Aşırı suçluluk ve değersizlik hissi
- Menopoz dönemi depresyon riski
Depresyon kadınlarda erkeklerden daha fazla görüldüğü rapor edilmiştir. Bu oran erkeklerden iki kat daha fazladır.
Maskeli Depresyon Nedir Belirtileri Nelerdir?
Maskeli depresyon, klasik depresyon belirtilerinin yerine bedensel şikayetlerin ön planda olduğu bir tabloyu ifade eder. Kişi kendini mutsuz ya da çökkün hissettiğini ifade etmez; onun yerine sürekli baş ağrısı, mide problemleri, yorgunluk, uyku bozuklukları gibi bedensel yakınmalarla başvurur.
Bu durum bazen yıllarca fark edilmeden sürer çünkü kişi depresyonun adını bile koyamaz. Genellikle “bir şeyim yok ama iyi de değilim” haliyle tarif edilir. Hastaneye gider, tahliller yapılır, sonuçlar normal çıkar ama şikayetler bitmez.
Aslında bu bedenin, ruhsal acıyı ifade etme şeklidir. Sosyal geri çekilme, ilgisizlik, tahammülsüzlük ve ani öfkeler de tabloya eşlik edebilir. Bu kişilerin çoğu “kendimi depresyonda hissetmiyorum” diyebilir ama altta ciddi bir duygusal çöküş vardır. Maskeli depresyonun en zorlayıcı yanı, kişinin hem kendi hem de çevresi tarafından anlaşılmamasıdır. Oysa doğru psikolojik destekle bu perde aralanabilir.
Gizli Depresyon Nedir?
Gizli depresyon, dışarıdan oldukça “normal” ya da “başarılı” görünen bireylerin iç dünyalarında yaşadığı sessiz çöküşü tanımlar. Bu kişiler günlük işlevlerini sürdürebilir, işe gider, sosyal etkinliklere katılır, güler… ama içten içe tükenmektedir. Çevresi onları güçlü, dirençli ya da duygusal olarak dengeli sanır.
Oysa yalnız kaldıklarında, yoğun bir boşluk, anlamsızlık ve yorgunlukla baş başa kalırlar. Genellikle duygularını bastırmakta ustalaşmış bireylerdir. “Sorun çıkaran” değil, “her şeyi halleden” kişi olmaya alışmışlardır. Ama bu sessizlik, içsel bir yalnızlığı derinleştirir. Gizli depresyon, kişinin kendi içine dönerek yaşadığı bir acıdır ve çoğu zaman da “yardım istemek” onlar için bir zayıflık gibi algılanır. Bu nedenle fark edilmesi güçtür, ama etkileri oldukça derindir.
Gizli Depresyon Belirtileri?
Gizli depresyonun en ayırt edici özelliği, belirtilerin yüzeye tam çıkmaması, ama kişinin iç dünyasında yankılanmasıdır. Bu bireyler çoğunlukla dışa dönük, ilgili, çalışkan ya da güleryüzlü görünebilir. Ama içten içe sürekli bir duygusal yorgunluk, anlamsızlık hissi yaşarlar. Sabahları uyanmak zor gelir, yaşamın tadı kaçmıştır ama dışarıya bu hissedilmez.
Genellikle sosyal ortamlarda kendilerini iyi rolünü oynarken bulurlar. Karar verme güçlüğü, aşırı düşünme, kendine yüklenme ya da “bir şey eksik ama ne olduğunu bilmiyorum” hissi sıktır. Zihinsel olarak daima meşguldürler ama içten içe durgunluk hakimdir. Uyku problemleri, sabah yorgun kalkma, ani öfke patlamaları veya duygusal kopukluk gibi belirtiler görülebilir. Yardım isteme konusunda çekimserdirler çünkü zayıf görünmekten ya da anlaşılmamaktan korkarlar. Sessiz ama yoğun bir içsel mücadele verirler.
Psikotik Depresyon Nedir ?
Psikotik depresyon, majör depresyonun en ağır formlarından biri olup, depresif belirtilere halüsinasyon veya sanrı gibi psikotik bulguların eşlik ettiği bir durumdur. Kişi gerçeklikten kısmen kopabilir; örneğin değersiz olduğuna ya da cezalandırılması gerektiğine inanabilir, bunu destekleyen sesler duyabilir. Bu sanrılar çoğunlukla depresif içeriğe sahiptir; “dünya mahvoldu”, “her şey benim yüzümden”, “cezalandırılacağım” gibi düşünceler ön plandadır.
Duygu durumu yoğun biçimde çökkündür ve kişi çoğu zaman intihar riski altındadır. Gerçeklik algısındaki bozulmalar geçici olabilir ama çok ciddiye alınmalıdır. Bu tür depresyon, genellikle acil ve çok yönlü müdahale gerektirir; hem psikiyatrik ilaç tedavisi hem de yoğun psikoterapi gereklidir.
Psikotik depresyon yaşayan biri, kendi durumunun farkında olmayabilir ya da yardım istemeyecek kadar derin bir içe kapanma içinde olabilir. Bu nedenle yakın çevrenin gözlemleri çok kıymetlidir. Erken tanı ve doğru müdahale, kişinin toparlanma sürecini büyük ölçüde hızlandırır.
Psikotik Depresyon Nedir?
Psikotik depresyon, depresyon belirtileri ile birlikte gerçek olmayan seslere, görüntülere (halüsinasyon) görülmektedir. Bu durum kişinin gerçeklik algısını etkilemektedir.
Melankolik Depresyon Ne Demek ?
Melankolik depresyon, depresyonun daha yoğun, içe işleyen ve donuklaştırıcı bir türüdür. Bu tabloda kişi sabahları çok daha kötü hisseder, uyanmak zor gelir ve gün boyunca hiçbir şey onu neşelendiremez. En belirgin özellik, zevk alamama durumudur.
Eskiden mutluluk veren hiçbir aktivite artık kişiye anlamlı gelmez. İştah tamamen kapanabilir, kişi hızla kilo kaybedebilir. Duygularda bir çökme değil adeta bir donma hali vardır; kişi ağlayamaz bile. Kendine yönelik ağır suçluluk düşünceleri ya da geçmişteki olaylara dair aşırı pişmanlık ön plandadır.
Melankolik depresyon genellikle biyolojik zemini güçlü olan bir tablodur ve ilaç tedavisine daha yoğun yanıt verir. Ancak sadece ilaç değil, derinlemesine psikoterapi de bu kişilerin yaşadığı içsel yükü anlamlandırmalarına yardımcı olur. Bu tür depresyon, kişinin tüm enerjisini emer gibi sessiz ve derinden ilerler.
Orta Düzey Depresyon Belirtileri?
Orta düzey depresyon, kişinin günlük işlevlerini zorlanarak da olsa sürdürebildiği ama yaşam kalitesinin belirgin şekilde düştüğü bir durumdur. Bu seviyede kişi hâlâ işe ya da okula gidebilir ama enerjisi düşüktür, odaklanmakta zorlanır, motivasyon eksikliği yaşar. Keyif aldığı şeylere karşı ilgisi azalır; sosyal ilişkilerde mesafe oluşmaya başlar. Uyku ve iştah düzensizlikleri baş gösterir
Bazı günler uykusuz kalır, bazı günler yataktan çıkmak istemez. Genellikle sabahları kalkmak zor gelir ve gün boyunca “bir ağırlık” hissi kişiyi bırakmaz. Karamsar düşünceler, suçluluk duyguları ve bazen geleceğe dair umutsuzluk hissi gözlenebilir.
Bu düzeyde depresyon yaşayanlar yardım istemekte tereddüt edebilir çünkü hâlâ “idare edebildiklerini” düşünürler. Ancak bu noktada destek almak, daha ağır bir tabloya ilerlemeden sürecin tersine çevrilmesini sağlayabilir. Orta düzey depresyon, psikoterapi için oldukça uygun bir aşamadır.
Hafif Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Hafif depresyon, çoğu zaman fark edilmeden geçebilir çünkü belirtiler günlük yaşamı tamamen kesintiye uğratmaz, ama kişinin içsel dengesini bozar. Kişi kendini keyifsiz, isteksiz, dalgın ya da biraz yorgun hissedebilir. Günlük işleri yapar ama “eskisi gibi” değildir.
Yüzeyde işler yürürken, iç dünyada bir şeylerin eksik olduğu hissi vardır. Hafif uyku sorunları, gün içinde huzursuzluk, sinirlilik ya da duygusal dalgalanmalar olabilir. Sosyal çevrede geri çekilme ya da konuşmalarda isteksizlik gözlenebilir. Genellikle kişi bu durumu “mevsimsel bunalım” ya da “yorgunluk hali” gibi tanımlar ama tablo haftalarca sürebilir.
Hafif depresyon, erken müdahale açısından altın fırsattır; fark edildiğinde kısa süreli terapi süreçleriyle bile ciddi düzelmeler sağlanabilir. Ruh haliyle ilgili küçük sinyaller dikkate alındığında, ileride büyüyebilecek bir depresyon süreci önlenmiş olur. Hafif ama ihmal edildiğinde derinleşebilir.
Depresyon Nasıl Geçer?
Depresyon kişinin hayat akışını fazlasıyla etkileyen ciddi bir hastalıktır. Depresyonun geçmesinde uzman psikolog yardımı almak fazlasıyla önemlidir. Uzman gözetiminde psikoterapi, ilaç tedavisi, yatarak tedavi uygulanabilmektedir. Depresyona sahip olan bireylerin sosyal çevresi bu hastalığın geçmesinde kritik bir rol oynar. Depresyona sahip olan kişiler derin bir üzüntü, mutsuzluk, umutsuzluk hisseder yoğun bir enerji kaybı yaşarlar. Depresyona sahip bireylerin yaşadığı bu durum ilişkileri olan kişiler tarafından kişisel olarak algılanmamalıdır. Unutmayın depresyon keyfi olarak yaşanan, battaniye altında çikolata yenilen bir süreç değildir. Depresyon ciddi bir hastalıktır ve tedavisi önem arz etmektedir.
Depresyon Tedavisi Nasıl Olur?
Depresyon tedavisi depresyonun türü, şiddeti ve boyutuna göre değişim gösterebilmektedir. En etkili tedavi yöntemi psikoterapidir ancak depresyonun şiddeti ve boyutuna göre ilaç tedavisi de verilebilmektedir.
- Bilişsel Davranışçı Terapi depresyonda olan kişinin olumsuz düşüncelerini değiştirmeyi hedefler. Değiştirilen bu düşünce kalıplarını eyleme dökmeyi amaçlar.
- Kişilerarası Terapi depresyona sahip olan kişinin ilişkilerine odaklanan bir terapidir. Kişinin ilişki boyutları sağlıklı bir hale getirilerek depresif belirtilerin azalması hedeflenir.
- Psikodinamik Terapi depresyona sahip olan kişinin bilinçaltına ve çocukluk yaşamına odaklanarak depresyonun nedenini anlamaya çalışılır ve buna yönelik terapi sağlanır.
- EMDR Terapi depresyonda olan kişinin depresif hissetmesine neden olan olgular saptanır buna yönelik göz hareketleriyle uyaranlar eşliğinde duyarsızlaştırma sağlanır.
- Şema Terapi Kişinin yaşam boyu tekrarlayan olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını tanımlar ve değiştirir. Kişi, şemaları fark eder ve bu şemalarla başa çıkma yöntemleri geliştirir.
- İlaç Tedavisi şiddetli depresyon semptomları gösteren kişilere ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kişilere uzman görüşüyle antidepresanlar verilerek hormonlarının düzenlenmesiyle ruh sağlığın iyileşme sağlanır.
Depresyon İlaçları Nelerdir?
Depresyon ilaçlarını çoğunlukla antidepresanlar oluşturmaktadır. Antidepresan türleri etki değişiklikleri nedeniyle türlerine ayrılmıştır.
Antidepresan ilaçlar şunlardır:
Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörü (SSRI): Seratonin hormonun alımını engelleyerek kişinin mutlu, daha az stresli hissetmesine ve duygularının düzenlenmesine yardımcı olur. Bu koşulu sağlayan ilaçlar:
- Sitalopram (Celexa)
- Esitalopram (Lexapro)
- Fluvoksamin (Luvox)
- Fluoksetin (Prozac)
- Paroksetin (Paxil, Pexeva)
- Sertralin (Lustral)
Serotonin-Nörepinefrin Geri Alım İnhibitörü (SNRI): Nörepinefrin alımını engelleyerek serotonin ve nörepinefrin miktarı arttırılır. Bu koşulu sağlayan ilaçlar:
- Desvenlafaksin (Pristiq)
- Duloksetin (Cymbalta)
- Levomilnasipran (Fetzima)
- Milnasipran (Savella)
- Venlafaksin (Effexor)
Trisiklik Antidepresanlar: Serotonin ve dopamin miktarlarını arttırırken asetikolin miktarını azaltır ancak bu durum ciddi yan etkilere yol açabilmektedir. Bu ilaçlar şunlardır:
- Amitriptilin
- Nortriptilin
- Imipramin
Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOI)
Trisiklik antidepresanlarla benzerlik gösterir. Serotonin, dopamin ve norepinefrin düzeylerini arttırmaktadır. Bu ilaçlar şunlardır:
- Fenelzin (Nardil)
- Tranylcypromine (Parnate)
Bu ilaçları sadece psikiyatristler verebilmektedir. Bir uzman reçetesi dışında bu ilaçları temin etmek, kullanmak yasadışı ve zararlıdır.
Depresyon Testi
Depresyon, yalnızca üzgün hissetmekten çok daha fazlasıdır; yaşamdan zevk alamamak, enerji kaybı, ilgi eksikliği ve bazen anlam arayışının tamamen kaybolmasıyla kendini gösterir. Bu test, depresyona dair belirtileri fark etmenizi kolaylaştırmak için hazırlanmıştır. Kimi zaman duygularımızı tanımlamak zor olabilir; bu nedenle yapılandırılmış sorular yardımcı olabilir. Test sonundaki önerilerimizi inceleyebilirsiniz.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Postpartum Depresyon Nedir?
Postpartum depresyon yeni doğum yapmış annenin lohusalık döneminde görülen depresyon türüdür. Pospartum depresyon doğumdan hemen sonra veya birkaç gün, hafta hatta aylar sonra bile kendini gösterebilmektedir. Genelde annenin yaşadığı hormonal değişiklikler ve hissedilen kaygı, stres bu depresyon türünün görülmesine neden olmaktadır.
15 Yaş Depresyon Belirtileri Nelerdir ?
Gençlerde depresyon, çoğu zaman öfke, içe kapanma ve sosyal geri çekilme şeklinde kendini gösterir. Okula karşı ilgisizlik, ders başarısında düşüş ya da derslere odaklanamama sık görülür.
Uyku düzeninde bozulma, sabahları kalkmakta zorlanma veya aşırı uyuma olabilir. Genç, kendini değersiz hissettiğini söyleyebilir ya da gelecekle ilgili umutsuz ifadeler kullanabilir. Aileden uzaklaşma, “kimse beni anlamıyor” hissi ve bazı durumlarda kendine zarar verme eğilimleri görülebilir.
Depresyon da Olduğunu Nasıl Anlarsın?
Kendini sürekli yorgun, isteksiz ve keyifsiz hissediyorsan bu bir işaret olabilir. Eskiden zevk aldığın şeyler artık sana anlamsız geliyorsa durup düşünmek gerekir. Uykun bozulduysa, iştahın değiştiyse ve zihninde sürekli karamsar düşünceler dönüyorsa bu belirtiler ciddiye alınmalıdır.
Kendine karşı daha acımasız, suçlayıcı ve umutsuz bir tutum geliştirdiysen bu ruhsal dengenin bozulduğunu gösterir. Özellikle “artık dayanamıyorum” ya da “hiçbir şey değişmeyecek” gibi düşünceler sıklaşıyorsa, profesyonel destek alma zamanı gelmiş olabilir.
